Νόμοι Οργάνωσης της Αντίληψης
Γράφει η Φιλόλογος Καζιόλα Σωτηρία
Η αντίληψη αποτελεί τη βασικότερη από όλες τις γνωστικές και νοητικές διαδικασίες και την προϋπόθεση για την πραγματοποίηση των περισσοτέρων νοητικών διεργασιών (π.χ. συλλογισμός, μάθηση, μνήμη, επίλυση προβλημάτων, γλώσσα).
Ο Reid μάλιστα, το 1785 είχε δώσει τον ορισμό για την αντίληψη λέγοντας πως είναι «όλες εκείνες οι εμπειρίες που συνδέονται με τα εξωτερικά ερεθίσματα του περιβάλλοντος».
Αλλά εδώ δεν πρέπει να συγχέουμε την αντίληψη με την αίσθηση. Αυτό, διότι δύναται να υπάρχει άνθρωπος χωρίς αντίληψη αλλά με όλες του τις αισθήσεις τεταμένες και το αντίστροφο. Εξάλλου, η αίσθηση ορίζεται ως η εσωτερική εμπειρία του οργανισμού, που δε συνδέεται με κάποιο εξωτερικό αντικείμενο.
Η οργάνωση της αντίληψης είναι μια εξαιρετικά δύσκολη διαδικασία, η οποία οργανώνεται κάτω από νόμους υπό την ομπρέλα της μορφολογικής ψυχολογίας από τους Wertheimer, Kohler, Koffka.
Ο ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΙΔΙΟΤΡΟΠΙΑΣ: Όταν το αντιληπτικό πεδίο είναι ανοργάνωτο, η ανθρώπινη αντίληψη τείνει να το οργανώσει καλύπτοντας τα κενά του. Π.χ.: Ψ*χολ*γ*α της μ*θησ*ης.
Δες το σχήμα. Μπορείς να το συμπληρώσεις νοητά;
Ο ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΒΑΘΟΥΣ: Η μορφή κυριαρχεί στο αντιληπτικό πεδίο, ενώ το βάθος είναι απομακρυσμένο κι άμορφο. Η εναλλαγή βάθους-μορφής γίνεται αστραπιαία και δε συνυπάρχουν ταυτόχρονα οι μορφές.
Ο ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΓΓΥΤΗΤΑΣ: Ομαδοποίηση μερών-αντικειμένων που γειτνιάζουν τοποχρονικά.
Π.χ. « Σή μ ερα αποφ α σ ι σ α ναπαωμια μ ε γ άληβολτα»
Ο ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΟΜΟΙΟΤΗΤΑΣ: Ομαδοποίηση στοιχείων με κοινά χαρακτηριστικά σε ομοιογενείς ομάδες.
Ο ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΡΙΑΣ: Τα μέρη του οπτικού μας πεδίου που έχουν συμμετρικές μορφές ή είναι οργανωμένα, προσλαμβάνονται ευκολότερα από το αν είχαν ακανόνιστο σχήμα
.
Ο ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ «ΚΑΛΗΣ ΣΥΝΕΧΕΙΑΣ»: Ερεθίσματα που παρουσιάζουν συνέχεια τείνουν να γίνουν καλύτερα αντιληπτά ως οργανωμένα σύνολα.