Γράφει η Δέσποινα Λάνου

Ο μεγάλος Γερμανός φιλόσοφος Φρίντριχ Νίτσε γεννήθηκε το 1844 στο Ρέκεν από θρησκόληπτους γονείς. Ήταν μόλις πέντε ετών όταν έχασε τον πατέρα του, προτεστάντη πάστορα. Έπειτα από λαμπρές σπουδές κλασικής φιλολογίας στη Βόννη, έγινε, σε ηλικία είκοσι πέντε ετών, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας. Εκείνη την εποχή γνώρισε το έργο του φιλόσοφου Σοπενχάουερ και συνδέθηκε φιλικά με τον μουσικοσυνθέτη Ρίχαρντ Βάγκνερ. Πολύ σύντομα ο Νίτσε θα χαράξει το δικό του δρόμο. Παραιτείται από τη θέση του στο Πανεπιστήμιο, απομακρύνεται από τις θεωρίες του Σοπενχάουερ και διακόπτει τη σχέση του με τον Βάγκνερ. Ζώντας περιπλανώμενη ζωή, σε μικρές πανσιόν της Ελβετίας, της βόρειας Ιταλίας και της νότιας Γαλλίας, αφοσιώνεται στην κριτική της μεταφυσικής, της ηθικής, της θρησκείας και των άλλων πλευρών του δυτικού πολιτισμού γράφοντας ασταμάτητα. Ο Νίτσε πέθανε το 1900 αφού πέρασε τα δώδεκα τελευταία χρόνια της ζωής του έχοντας χαμένα τα λογικά του.

Ο Νίτσε είναι μία από τις πιο ξεχωριστές προσωπικότητες που είδε ο κόσμος αυτός. Μέσα από το έργο του άσκησε σημαντική και εκτενή κριτική στον χριστιανισμό, στο πολιτισμό χρησιμοποιώντας έντονα την ειρωνία.Μίλησε για τον « υπεράνθρωπο » και συγκεκριμένα έλεγε: «η ιδέα της θέλησης, της δύναμης και του υπεράνθρωπου έχουν σημασία και όχι οι χριστιανικές αντιλήψεις για την ευσέβεια, την καρτερία και την ισότητα». Με άλλα λόγια σημασία έχει η βούληση και η δύναμη , ο δυνατός που θα υπερισχύσει.

Μίλησε για το καλό και το κακό και το πως έχει κατασκευαστεί η έννοια της ηθικής και του κράτους. Φυσικά, έχει χαρακτηριστεί, ως μηδενιστής με την έννοια ότι δεν πίστευε στην αξία της ηθικής ζωής. Επιδίωκε να μεταρρυθμίσει την ηθική μορφή της ζωής χωρίς να την καταργήσει. Ο ίδιος δεν πίστευε, ότι υπήρξε θεμελιωμένη αλήθεια, αλλά ούτε και στην ύπαρξη του Θεού.

Τα έργα του Νίτσε και ειδικά ο Υπεράνθρωπος « Τάδε έφη ο Ζαρατούστρα»  παρερμηνεύθηκαν εντέχνως από τη ναζιστική προπαγάνδα, προκειμένου να οικοδομήσουν το ναζιστικό ιδεώδες. Ο διαχωρισμός βέβαια είναι ευκρινής: Ο Νίτσε μιλούσε για τον υπεράνθρωπο έναν ανώτερο άνθρωπο, ένα καλύτερο « μοντέλο» ανθρώπου και όχι έναν απάνθρωπο. Ο Νίτσε ήταν εκείνος ο παράδοξα ρομαντικός που αγαπούσε τις « ελπίδες του».

Τι είναι καλό; Ό,τι ανυψώνει στον άνθρωπο το αίσθημα της δύναμης, τη θέληση για απόκτηση δύναμης, την ίδια τη δύναμη. Τι είναι κακό; Ό,τι γεννιέται από την αδυναμία. Τι είναι ευτυχία; Το αίσθημα ότι η δύναμη μεγαλώνει – ότι μια αντίσταση εξουδετερώνεται.

Τέλος, θα ήθελα να επισημανθεί πως τα παραπάνω είναι μία ελάχιστη αναφορά σε ένα από τα σπουδαιότερα μυαλά της ανθρωπότητας. Θα ήθελα να είναι περισσότερο τροφή για σκέψη. Ο Νίτσε δεν παρουσιάζεται, διαβάζεται ξανά και ξανά μόνο τότε θα μπορέσει κάποιος να δει μια άλλη αλήθεια που ίσως δεν έχει σκεφτεί ποτέ.